Na de eerste onderhandelingsronde, waar het vooral aftasten was, zijn de gesprekken over een nieuwe cao schoonmaak voortgezet. Het knettert nog niet, maar de onderhandelaars hebben stappen gezet. Overigens laat het loonbod van Schoonmakend Nederland nog ruim een maand op zich wachten. De focus ligt nu op het kwalitatieve deel van de cao.
Door Henk Cornelisse & Ruben Lijzenga
De tweede onderhandelingsronde vond plaats in conferentiecentrum Oud London in Zeist, waar in goede sfeer inhoudelijk met kleine stapjes vooruitgang is geboekt. Volgens onderhandelaar van Schoonmakend Nederland Fedde Monsma is er gestart met de ‘saaie’ onderwerpen. “Dit was het minst spannende. Na de vorige keer, waarin de voorstellen zijn gepresenteerd, was er de ruimte voor alle partijen om een aantal vragen te stellen. Want het is essentieel om elkaar goed te begrijpen. Daar zijn we druk mee geweest en de uitkomsten daarvan zijn nu besproken.”
Aftastende sfeer
De onderhandelingen bevinden zich nog in de aftastende sfeer. Langzaamaan worden de punten aangestipt die voor discussie gaan zorgen. Ditmaal werd er vooral teruggeblikt. Onder andere op de RAS-projecten. Dat waren er maar liefst 21. Over de opbrengst van de projecten blijft het nog even stil. Wel concludeert CNV-onderhandelaar Jan Kampherbeek dat 21 projecten wel heel veel is, maar dat nu wordt besloten welke projecten worden voortgezet en welke niet.
Zo is er consensus over, zoals hoe CNV dat in eigen jargon noemt, de ‘digibetencursus’. Oftewel: Meer aandacht voor digitale technieken en vaardigheden en daarbij ook de aanpak van laaggeletterdheid. Kampherbeek: “Alle partijen zijn het erover eens dat er iets moet gebeuren. Net als bepaalde tekstuele aanpassingen van de cao om interpretatieverschillen te voorkomen.”
Gezamenlijke belangen
Er waren voldoende gezamenlijke belangen om te bespreken. Arbeidsmarktkrapte is een enorm thema binnen de sector, net als vervroegde uittreding. Besluiten zijn hierover nog niet genomen. Monsma: “Dit is een onderwerp dat aanleiding geeft tot gesprekken. Wij hebben voorstellen en een bepaalde visie, maar FNV en CNV ook. Het is de vraag hoe je op de thema’s samenkomt. En zo gaan we het hele rijtje af en belanden we vanzelf in de gesprekken op de onderwerpen die we hebben liggen.”
Loonbod Schoonmakend Nederland laat op zich wachten
De partijen hebben duidelijk uitgesproken dat de focus van de onderhandelingen op dit moment op het kwalitatieve deel van de cao liggen. Schoonmakend Nederland komt pas in de onderhandelingsronde op 22 en 23 november 2021 met haar loonbod. Monsma: “Loon is heel belangrijk, dat snappen we. Het is ook onze intentie om in loon te laten zien dat we waardering hebben voor de medewerkers. Maar daarnaast is het ook belangrijk dat mensen zich kunnen blijven ontwikkelen in deze sector. We willen de arbeidsmarktwaarde verhogen alsmede de kwaliteit van de sector.”
Daarmee zegt de werkgeversorganisatie dat de focus breder is dan alleen loon. Logisch, want ontwikkeling van de arbeidsmarktwaarde en de medewerkers in de schoonmaak kost niet niks. Pas als deze kosten zijn doorgerekend, komt Schoonmakend Nederland met een loonbod. Dat verbaast Kampherbeek van CNV niet: “Wij zijn gewend dat het loonbod pas op het eind komt. Wij kijken als vakbond naar wat een cao oplevert en werkgevers kijken naar de kosten. We handelen nu eerst de andere punten af en dan spreken we over het loon. Dat brengt wel het risico met zich mee dat de onderhandelingen vertraging oplopen. Want over loon kan ik kort zijn: we zijn het er wel of niet mee eens.” Realistisch besluit Kampherbeek: “Loon zal ongetwijfeld tot gespetter leiden. Maar nu zetten ze concrete acties en is er geen sprake van een rituele dans. Er is veel te doen in de sector.”
Deadline realistisch?
De huidige cao schoonmaak- en glazenwassersbranche loopt af op 1 januari 2022. Het is de partijen er dus aan gelegen om voor het nieuwe jaar met een nieuwe overeenkomst te komen. Monsma stelt dat dit nog steeds een haalbare kaart is. “We hebben negen onderhandelingsdagen gepland waarbij alle dagen in december als reserve dienen. Ik ga er van uit dat we op 1 januari niet alleen proosten op het nieuwe jaar, maar ook op een nieuwe cao.”
Loonbod werkgevers aan de voor- of achterzijde van de cao onderhandelingen?
Het blijft een kip-ei verhaal. Respect bestaat immers niet uitsluitend uit het component loon, maar een evenwichtig totaalpakket die de schoonmakers de kans biedt zich breder te ontwikkelen en ook bij ingang van het pensioen nog lang van het leven te kunnen genieten. Mede hierom zijn secundaire cao zaken minstens zo belangrijk.
Eerst het loonbod op tafel leggen en daarna, gelet op de financiële impact, minder toeschietelijk kunnen zijn op andere issues? Of eerst secundaire zaken goed regelen en het restant als loonbod uitbrengen, dit met het risico om bij afwijzing van dit loonbod eerder toegezegde zachte criteria te moeten herroepen? Ga er maar aanstaan. Bovendien kan het zo maar zijn dat de verhoging van het loon, zoals de bonden voorstellen, een verlaging van huur-en/of zorgtoeslag tot gevolg heeft. Dan wordt een flinke loonstijging een sigaar uit eigen doos.
