De grootste vakbond in België, ACV, heeft in haar land onderzoek laten doen naar het gebruik van veelgebruikte schoonmaakproducten in de particuliere huishoudens. Uit dit onderzoek, uitgevoerd door Wakari een onderneming voor bio-veiligheid en hygiëne, blijkt dat deze schoonmaakproducten hormoonverstoorders en allergene substanties bevatten.
“De resultaten zijn zorgwekkend”, zegt Kris Vanautgaerden, nationaal secretaris van ACV Voeding en Diensten. “Veel gebruikte schoonmaakproducten in overigens zowel de particuliere als de professionele schoonmaak bevatten hormoonverstoorders, allergene producten of zelfs beiden.” De onderzoeken vonden plaats op basis van de op de etikettering aangeven samenstelling van de schoonmaakproducten.
Hogere sterftecijfers in schoonmaaksector
In 2018 was er sprake van een studie van de Vrije Universiteit Brussel dat aantoonde dat het sterftecijfer voor mannen en vrouwen werkzaam in de schoonmaaksector zelfs dubbel zo hoog ligt. De onderzoekers wijzen op de verantwoordelijkheid van bepaalde substanties in schoonmaakproducten bij het ontstaan van ziektes zoals kanker, luchtwegaandoeningen en cardiovasculaire ziektes.
In 2022 komt een studie van de KU Leuven en de Universiteit Antwerpen tot dezelfde conclusie: het gebruik van schoonmaakproducten veroorzaakt meer ziekte. Er is met name een verhoogd risico op astma en andere aandoeningen van de luchtwegen.
Zorgwekkende resultaten
“De resultaten zijn zorgwekkend,” stelt Vanautgaerden. “Heel wat veel gebruikte schoonmaakproducten bevatten hormoonverstoorders, allergene producten of beiden. Chemische schoonmaakproducten die gegarandeerd risicovrij zijn bestaan er op dit moment gewoonweg niet.”
Vooral de hormoonverstoorders baren hem zorgen. ”Deze substanties kunnen hormonen beïnvloeden en verhogen het risico op kanker, obesitas en diabetes. Bovendien worden ze in verband gebracht met een negatieve ontwikkeling van kinderen en jongeren en op de zwangerschap. Het moet zowel voor particulieren als voor schoonmaakpersoneel mogelijk zijn om schoon te maken zonder de gezondheid te schaden”, aldus Vanautgaerden.
Europees verbod op chemische schoonmaakproducten?
Op Europees vlak wordt er volgens Vanautgaerden aan gewerkt, maar het moet volgens hem sneller: “Een verbod op gevaarlijke producten is de volgende stap, om zo de chemische industrie te verplichten om gezonde producten te ontwikkelen.”
RIVM: waar zit wat in?
In Nederland zien we de laatste jaren een duidelijke trend om het gebruik van chemische schoonmaakproducten te minimaliseren. Hoewel er sprake is van alternatieve reinigingsmethodes, is het gebruik van chemische schoonmaakproducten in Nederland echter ook (nog) niet verbannen. Recent schrok Nederland bijvoorbeeld op van de situatie bij een tankcleaning bedrijf in Venlo.
Voor zover de redactie bekend heeft er in ons land nog geen uitgebreid wetenschappelijk onderzoek plaatsgevonden naar de gevolgen van het gebruik van (chemische) schoonmaakmiddelen. Uit eerder onderzoek door RIVM blijkt dat consumenten/schoonmakers als gevolg van het gebruik van schoonmaakproducten waarschijnlijk een allergie voor of tegen de geurstof Geraniol kunnen ontwikkelen. Uit een andere studie komt naar voren dat een contact allergie ontwikkeld kan worden welke veroorzaakt wordt door verschillende isothiazolinonen die verwerkt zijn in onder andere schoonmaakmiddelen. ”Op de website www.waarzitwatin.nl/producten is te vinden welke stoffen in schoonmaakmiddelen zitten en welke voorzorgmaatregelen eventueel getroffen kunnen worden bij gebruik van die middelen,” aldus het RIVM.
Er lijkt een schone taak weggelegd voor RIVM tot nader wetenschappelijk onderzoek op basis van de (ernstige) bevindingen zoals deze door de Universiteiten Brussel, Leuven en Antwerpen gepubliceerd zijn.
Tekst: Henk Cornelisse
