NedTrain grootste schoonmaker van Nederland

 

In het veleden had NS zelf schoonmaakploegen in dienst. Zo’n acht jaar geleden is dat gestopt. Sindsdien besteedt NedTrain het reinigen van het rollend materieel, de eigen emplacementen en gebouwen uit aan externe schoonmaakbedrijven. Volgens Van Diete is dit voor het bedrijf een cultuuromslag geweest, maar eentje die door een nog ingrijpender omslag is gevolgd. Dolphin hierover: “In het verleden schreef NedTrain in uitgebreide protocollen voor waaraan de schoonmaakbedrijven moesten voldoen. Daarin stond niet alleen de frequentie omschreven, maar ook de te gebruiken middelen en zelfs het aantal mensen dat men moest inzetten om aan de verplichtingen te voldoen. Dat pad zijn we sinds twee jaar aan het verlaten. Niet meer onze controle is het uitgangspunt van het proces, maar het behaalde resultaat van schoonmaakbedrijven. Deels beoordelen we dat op grond van eigen waarneming, maar veel belangrijker is de klanttevredenheid. De score daarvan moet minimaal een zeven zijn. De nieuwe manier waarop we nu met schoonmaak omgaan is een cultuuromslag voor beide partijen. Wij moeten meer loslaten en de schoonmaakbedrijven moeten meer eigen verantwoordelijkheid nemen.”

 

De schoonmaak van treinen is een complex logistiek proces. Van Diete: “Anders dan in de ons omringende landen rijden treinen hier geen vaste route. Sinds het beroemde rondje rond de kerk van de baan is, rijdt ons materieel kriskras door het land. Daardoor kunnen we met minder treinen toe omdat ze intensiever gebruikt worden. Het betekent wel dat je de schoonmaak beter moet plannen.” Om de planningsproblematiek beter te begrijpen is het belangrijk om de verschillende soorten schoonmaak die NedTrain hanteert te onderscheiden. Dolphin: “Je hebt allereerst de modulaire schoonmaak, Dat is de schoonmaak die ’s nachts gebeurt en waarin de treinstellen weer toonbaar worden gemaakt voor de volgende dag. Daarnaast is er het periodieke onderhoud. Dit is een grote schoonmaakbeurt die om de 45 tot 90 dagen plaatsvindt. Er is ook een keerpuntreiniging. Hier vindt op de eindpunten van een lijn een korte schoonmaakronde plaats. Net als bij een vliegtuig is het kostbaar om treinen stil te laten staan. Omdat de trein maar kort stilstaat is de schoonmaaktijd erg beperkt. Nu we steeds meer met een metrofrequentie rijden, spreek je van een rit om de acht minuten. Daarom zijn we begonnen met schoonmaak in de trein gedurende de reistijd. Vanzelfsprekend niet tijdens de spits.”

 

Van Diete vervolgt: “Er is ook nog een andere reden waarom we tijdens de rit willen schoonmaken. De schoonmaak van rijdend materieel is te onzichtbaar voor het publiek. Als je niet ziet dat er iemand schoonmaakt, is de drang om de boel netjes te houden minder groot. Ons personeel kwam daarom met het voorstel om de schoonmaak beter onder de aandacht van onze reizigers te brengen. De reacties daarop zijn positief, al kun je niet alles doen. Het blijft bij het reinigen van toiletten, het legen van prullenbakken en het voor zover mogelijk netjes neerleggen van bijvoorbeeld de gratis kranten” Dolphin vult aan: “Die kranten zijn een echt probleem. Je spreekt toch van vier miljoen kilo oud papier per jaar. Daarom zijn we nu aan het experimenteren met blauwe papierbakken op de stations. Als dat succesvol blijkt gaan we dat overal invoeren.”

 

Er is ook specialistische schoonmaak die op afroep gebeurt. “Denk daarbij aan het verwijderen van graffiti in en op de trein”, aldus Dolphin. “ Dat gebeurt door een deskundig bedrijf op een centrale locatie. Je kunt niet zomaar spuitbusverf verwijderen. Die is vaak kwalitatief beter dan de door ouderdom poreuze oude verflaag. Als je niet oppast, zit je met schoonmaken zo op het blanke metaal. Het gaat overigens om een grote en kostbare inspanning van jaarlijks zo’n 100.000 m2!” Een andere vorm van gespecialiseerde schoonmaak is het opruimen van ongewenste menselijke materialen. Dolphin: “Je wilt niet weten wat mensen in treinen allemaal doen. Je begrijpt natuurlijk wel dat iemand die reisziek is soms moet overgeven. Heel vervelend, maar wel een ongeluk. Bewust gebeurt er echter ook heel veel. Urineren of ontlasten in de trein is een regelmatig terugkerend fenomeen. Dan zorgen wij dat na een melding een schoonmaakploeg op het keerpunt klaarstaat om de rommel op te ruimen.” Van een geheel andere orde is de calamiteitenschoonmaak, kort gezegd: het opruimen van de gevolgen van springers. Dat is zo’n 170 maal per jaar nodig – daarbij nog niet de aanrijdingen met dieren meegeteld. Van Diete: “Een trein wordt na een dergelijke aanrijding een plaats delict, maar we kunnen het materieel niet lang laten staan. Wettelijk gezien mogen we de trein pas afvoeren als het lichaam geborgen is. Daarna wordt deze op een centrale locatie in door een gespecialiseerd schoonmaakbedrijf gedesinfecteerd. Dat moet binnen twaalf uur starten.”

 

 

Met zoveel verschillende schoonmaakmomenten en een treinvloot die bijna voortdurend onderweg is, vraagt schoonmaak veel van de schoonmaakbedrijven. Binnenkort is er weer een aanbestedingsronde. Op welke gronden worden bedrijven geselecteerd? Van Diete: “Een belangrijk punt is de verhouding tussen prijs en kwaliteit van de geboden schoonmaakdiensten. Daarin zoeken we een optimum. Maar daarnaast zijn er nog andere belangrijke punten waar we naar kijken. Zo moeten de bedrijven een hoog veiligheidsbesef hebben en hun personeel daarin trainen. Alle schoonmaakactiviteiten gebeuren langs doorgaande railverbindingen en ook rangerende treinen op een emplacement zijn gevaarlijk. Ongelukken door onzorgvuldigheid zijn uit den boze. Ook de nadruk op orde en netheid is voor ons belangrijk, naast goede leidinggevenden op de werkvloer en aandacht voor innovaties. Gekscherend wordt wel eens gezegd dat er na de uitvinding van het microvezeldoekje tien jaar geleden geen innovaties meer in de branche zijn geweest. Wij zoeken bedrijven die niet handelen vanuit een gewoontepatroon en die dus openstaan voor vernieuwing. Tot slot kijken we naar de bijdrage die schoonmaakbedrijven leveren aan het imago van NS. Vanwege de omvang van de aanbesteding is landelijke dekking haast onvermijdbaar.”

 

Dat laatste punt lijkt een vrijbrief voor grote bedrijven bij een aanbesteding ten koste van kleinere. Volgens Dolphin hoeft dat niet per se het geval te zijn: “De landelijke dekking komt voort uit het feit dat onze treinen door het hele land rijden. We kunnen niet hebben dat een schoonmaakbedrijf iets niet uitvoert omdat de trein in de regio van een ander rijdt. Je ziet dat kleinere bedrijven met elkaar samenwerken en zodoende een landelijke dekkende service bieden. Die hebben dan net zoveel kansen als hun grotere collega’s.“ NedTrain eist innovatief gedrag en geeft zelf het voorbeeld. Van Diete: “Als we een nieuw middel willen toepassen, gaan we eerst de productbladen goed bestuderen, daarna gaan we testen waarbij we de fabrikant/leverancier laten meebetalen om voldoende betrokkenheid te creëren. Daarnaast kijken we ook naar collegabedrijven in het buitenland. Zo zijn we onlangs in Engeland gaan kijken naar de manier waarop zij treinen wassen. Gezien onze inzet van materieel, kunnen we niet voortdurend treinen handmatig met zeep en borstels reinigen. Dat doen we nu maandelijks en daarnaast gebruiken we treinwasserettes met demiwater. De huidige typen zijn echter te langzaam om onz
e gewenste frequentie van tweedaagse bewassing van alle treinen te realiseren.”

 

Informatie