1 juli treedt het tweede deel van de Wet Werk & Zekerheid in werking. Met name de nieuwe ketenregeling en het nieuwe ontslagrecht gaan dan van start. Er is in de schoonmaakbranche nogal wat misverstand over de correcte toepassing van de ketenregeling voor contracten voor bepaalde tijd in combinatie met de proeftijd. De schoonmaak cao is namelijk veel strenger dan de nieuwe wettelijke regeling. Juridisch redactielid Hella Vercammen legt uit.
Door Hella Vercammen, lid juridische redactie Clean Totaal
Oud versus nieuw
De oude (tot 1 juli) wettelijke ketenregeling (7:668a BW) bestond uit maximaal 3 bepaalde tijd contracten achter elkaar met een totale duur van niet langer dan 36 maanden. Wilde men een nieuwe keten van bepaalde tijd contracten beginnen dan moest er minimaal meer dan 3 maanden gewacht worden nadat de laatste was geëindigd. Dit duidt ik altijd aan in een formule van 3c (contracten) x 3j (jaar) x 3m (maanden).
Per 1 juli wordt door de nieuwe Wet Werk & Zekerheid de ketenduur korter. Dan is het weliswaar nog steeds toegestaan om 3 contracten te sluiten voor bepaalde tijd maar die mogen tezamen niet langer duren dan 24 maanden. Bovendien wordt de tussenperiode om weer een nieuwe keten van 24 maanden te mogen beginnen een stuk langer namelijk minimaal meer dan 6 maanden na einddatum van het laatste contract. De nieuwe wettelijke ketenregeling luidt dus 3c (contracten) x 2j (jaar) x 6m (maanden).
Schoonmaak cao gaat boven wettelijke regeling
Belangrijk om te weten is dat in een cao afgeweken mag worden van de wettelijke ketenregeling zolang dit maar in het voordeel van de werknemer is. Dit geldt overigens niet voor de tussenpoos, daar mag niet aan getornd worden. In de schoonmaak cao 2014-2016 artikel 9 is ten gunste van de werknemer van de wettelijke regeling afgeweken. Hier staat namelijk dat de totale duur van de (meest gebruikte) ketenregeling 18 maanden (6+6+6) is.
Proeftijd
De schoonmaakbranche is derhalve behoorlijk vooruit gelopen op de wettelijke ketenregeling en heeft bovendien vanaf 1 januari 2015 het verbod op een proeftijd bij contracten van 6 maanden of korter, moeten accepteren. Daar staat dan wel weer een ruimere dan de wettelijke proeftijd tegenover bij een contractreeks van 9 + 9 maanden. Door artikel 9 cao mag men hier 2 maanden proeftijd gebruiken in plaats van de wettelijke 1 maand bij contracten van 2 jaar of korter.
Samengevat kent de schoonmaak cao 3 typen ketenregelingen in combinatie met de proeftijd:
- Maximaal 3 contracten bepaalde tijd van elk maximaal 6 maanden = 18 maanden. Geen proeftijd.
- Maximaal 2 contracten bepaalde tijd van elk maximaal 9 maanden = 18 maanden. Wel proeftijd van 2 maanden maximaal.
- Maximaal 2 contracten bepaalde tijd waarbij de eerste maximaal 18 maanden en de tweede maximaal 6 maanden = 24 maanden. Wel proeftijd van 2 maanden maximaal.
Door al deze varianten is de ketenregeling in de schoonmaak cao dus veel ingewikkelder dan wettelijke regeling. Het is niet verwonderlijk dat er dan ook misverstanden ontstaan. Deze bespreek ik hieronder.
Deel C misverstanden
Ten eerste valt het op dat men zich er niet of onvoldoende van bewust is dat voor deel C medewerkers (rayonleiders, administratief personeel, managers bedrijfsbureau, etc.) de hierboven vermelde 3 types ketenregeling uit artikel 9 van de schoonmaak cao niet van toepassing zijn! Op deel C medewerkers zijn namelijk alleen artikelen 24 en 26 t/m 31! Deel C medewerkers vallen dus onder de wettelijke ketenregeling! Een veel ruimere ketenregeling dus.
Een tweede misverstand bestaat rondom de proeftijd regeling in artikel 9 lid 2, die ten nadele van de werknemer afwijkt van de wet. Deze proeftijd regeling mag men juist weer niet toepassen bij Deel C medewerkers! Zij vallen namelijk onder de wettelijke proeftijdregeling van artikel 7:652 BW waardoor men slechts één maand proeftijd maximaal mag hanteren bij bepaalde tijd contracten langer dan 6 maanden doch korter dan 2 jaar. Pas bij een eerste contract dat 2 jaar of langer duurt, of voor onbepaalde tijd wordt aangegaan, mag men 2 maanden (maximaal) proeftijd hanteren. De afwijking in artikel 9 cao dat men direct 2 maanden (maximaal) aan proeftijd mag hanteren mits het eerste contract voor een langere duur is aangegaan dan 6 maanden, geldt hier dus niet voor Deel C medewerkers!
Voor deel C medewerkers mag je vanaf 1 juli 2015 (even voor het gemak) een keten volmaken van 3 contracten voor maximaal 24 maanden. Proeftijd van 1 maand mag zodra de eerste overeenkomst in de keten langer is dan 6 maanden. Let wel dat je na die 24 maanden in principe een transitievergoeding bent verschuldigd. Je kan er ook voor kiezen om de keten niet geheel vol te maken zodat je geen transitievergoeding hoeft te betalen. Denk aan een totale keten van 23 maanden.
Voorbeeld: je kan dus bijvoorbeeld starten met een rayonleider voor 7 maanden met de eerste maand proeftijd. Daarna verleng je voor 7 maanden en dan mag je nog een keer met 9 maanden verlengen zodat je in totaal 23 maanden hebt gecontracteerd.
Misverstanden met combinaties cao ketens en proeftijden
Verder valt het me op dat men denkt gebruik te kunnen maken van allerlei combinaties van de 3 type ketens om zo veel mogelijk profijt te hebben van de proeftijd in combinatie met de maximale duur van de keten of aantal contracten. Zo zijn er werkgevers die denken dat ze na een eerste contract van 7 maanden (en dus mét de eerste 2 maanden proeftijd) daarna nog 2 x een contract voor bepaalde tijd kunnen afsluiten zolang de reeks maar niet langer duurt dan 18 maanden. Bijvoorbeeld dus 7 maanden + 6 maanden + 5 maanden.
Daar gaat het dus mis! Zodrá een eerste contract de duur van 6 maanden overschrijdt, vervalt men namelijk in het tweede type cao keten! Dan mag men daarna nog maar éénmaal 1 contract voor maximaal 9 maanden afsluiten! Dan wordt het bijv. 7 + 9. Uiteraard kan men dan beter 9 + 9 doen. Verschil is er dan nauwelijks in mijn ogen. Als men immers na de eerste twee manden proeftijd verlengt dan kunnen we aannemen dat het juist gunstig is om dan ook gebruik te kunnen maken van de maximale duur van de keten, dus nog eens 7 maanden (in totaal 9 maanden). Zo ook bij de verlenging aan het einde van die 9 maanden! Waarom zou men dat voor een kortere duur afsluiten anders dan bijv. de wetenschap dat er bijv. over 6 maanden er geen werk meer is?
Voorts wordt soms beredeneerd dat de keten 18 + 6 = 24 de keten 9 + 9 = 18 zinloos maakt vanwege het woordje “maximaal” bij die 18 maanden. Korter mag dus ook en dus als je bijv. het eerste contract 12 maanden doet, en men daarna nog een keer maximaal 6 zou doen men ook op die 18 maanden uitkomt
Ik ben het er mee eens dat de langere keten zelden gebruik zal worden maar het gaat om het feit dat zodra je de 9 maanden overschrijdt de schoonmaak cao dan oplegt dat je voorts daarna nog maar 1 x mag contracteren voor een maximale duur van 6 maanden. Dáár gaat het om! Uiteraard ga je geen gebruik maken van 12 + 6 als je ook 9 + 9 kunt doen. Bij beiden heeft men immers een proeftijd van 2 maanden. Het is niet logisch om eerst een heel lang contract van 12 maanden te doen en daarna een heel korte van 6 maanden. Uiteraard kan dat onder bepaalde omstandigheden wel een uitkomst zijn. Zodrá men die 9 maanden aan duur bij een eerste contract niet voldoende vindt moet men zich ervan bewust zijn dat er dan echt een limiet zit op de tweede duur van het contract, te weten 6 maanden.
Wat tot slot vaak over het hoofd wordt gezien is dat bij een schoonmaak oproepkracht een dwingende ketenregeling geldt van 3 x 6 maanden of onbepaalde tijd. Meer smaken zijn er niet. Door de nieuwe wettelijke proeftijdregels mag men dus helemaal geen proeftijd meer afspreken in MUP (Met Uitgestelde Prestatieplicht) contracten voor bepaalde tijd!
Hella Vercammen (hvercammen@thelegalcompany.nl) is eigenaar van The Legal Company B.V., en tevens jurist, gespecialiseerd in contractenrecht en arbeidsrecht voor de schoonmaak-en glazenwassersbranche. www.thelegalcompany.nl
