Vandaag beginnen de CAO onderhandelingen tussen de sociale partners die moeten leiden tot een nieuwe Schoonmaak CAO. OSB heeft haar standpunten op papier gezet. U leest ze onderstaand.
Inzet OSB bij CAO schoonmaak en glazenwassers
OSB wil samen met de onderhandelingspartners verder bouwen aan een sterke, aantrekkelijke en sociale schoonmaakbranche. Ondanks de uitdagingen in een krimpende markt.
Groot maatschappelijk belang
De schoonmaak levert een dienst van groot maatschappelijk belang. Schone werkplekken werken prettiger, houden gezond en verhogen de arbeidsproductiviteit. Blinkende bedrijfsruimtes zijn visitekaartjes voor klanten en medewerkers. Schone ruimtes worden als veilig ervaren en leiden tot minder vandalisme of agressie. En juist bij kwetsbare groepen en besmettelijke waren is hygiëne van vitaal belang. De schoonmaak zorgt daar voor.
Jonge bedrijfstak en grote werkgever
De schoonmaakbranche is een betrekkelijk jonge branche. Toch behoort ze met zo’n 150.000 (vooral parttime) medewerkers tot de grote werkgevers van Nederland. Met ruim 11.000 aanbieders genereert zij op jaarbasis een bruto omzet van ruim 4 miljard euro. Daarmee is zij goed voor 1% van het Bruto Nationaal Product. De huidige economische crisis drukt op dit moment ook zwaar op de schoonmaakbranche. Leegstand van gebouwen en gebruik van minder vierkante meters veroorzaken krimp. Ook staan de marges onder druk.
Schoonmaakbranche is een mensenbranche
De schoonmaak is één van de meest arbeidsintensieve bedrijfstakken in Nederland. Tweederde van de bedrijfslasten zijn directe personeelskosten. In de schoonmaakbranche staat dan ook de mens centraal. In de branche werkt ruim 80% van de mensen parttime. Een groot deel daarvan heeft een vast contract. Er werken meer vrouwen in de schoonmaak dan mannen. Bijna de helft van de schoonmakers is van niet-Nederlandse afkomst. De meesten hebben basisonderwijs of VMBO als opleiding. Ruim de helft is tussen de 25 en 45 jaar en ongeveer 10% is aangesloten bij een vakbond.
Samen voor een schone zaak
Om te zorgen voor ruimte en waardering voor vakmanschap en professionaliteit en eerlijke concurrentie op een gelijk speelveld heeft OSB de afgelopen jaren baanbrekende initiatieven genomen. Ten eerste met de introductie van de Code Verantwoordelijk Marktgedrag in 2011 en dit jaar met de introductie van het OSB-Keurmerk.
Code Verantwoordelijk Marktgedrag
De afgelopen jaren was in de schoonmaak sprake van verharding van de marktverhoudingen door teruglopende schoonmaakbudgetten, scherpe prijsconcurrentie en kortlopende contracten. Om deze doorgeschoten marktwerking tegen te gaan heeft OSB samen met vakbonden, opdrachtgevers, intermediairs en de Rijksoverheid de Code Verantwoordelijk Marktgedrag opgesteld; met succes. Op dit moment hebben 735 organisaties deze code ondertekend. Recent onderzoek laat zien dat de trend gekeerd lijkt te zijn. Er wordt niet meer op laagste prijs aanbesteed en de looptijd van schoonmaakcontracten neemt toe.
OSB-Keurmerk
OSB heeft dit jaar met het introduceren van het OSB-Keurmerk een significante stap gezet naar het verder ontwikkelen van duurzame marktverhoudingen. Het vormt de kern van haar ambitie voor een sterke, aantrekkelijke en sociale schoonmaakbranche. Het keurmerk bevat naast de Code Verantwoordelijk Marktgedrag, de NEN 4400-1 norm en schoonmaakspecifieke eisen. Ieder lid van OSB is verplicht om aan de eisen van het keurmerk te voldoen. De bedrijven worden jaarlijks door onafhankelijke inspectie-instellingen gecontroleerd. Op dit moment hebben bijna 300 OSB leden het OSB-Keurmerk. Zij zijn samen goed voor 70% van de omzet in de schoonmaakbranche.
Inbesteding vs Uitbesteding
De Rijksoverheid heeft aangekondigd zelf schoonmaakmedewerkers in dienst te nemen door een Rijksschoonmaakbedrijf op te richten. OSB protesteert flink tegen deze inbestedingsplannen. Allereerst omdat deze inbestedingswens de overheid op hoge kosten jaagt (€20 miljoen euro). En vooral omdat deze inbesteding bij de Rijksoverhied de hele schoonmaak- en glazenwassersbranche raakt. Zowel grote als MKB bedrijven krijgen hiermee te maken, doordat de regering heeft geschreven dat inbesteden van schoonmaak een voorbeeld is voor heel Nederland. Dit betekent dat op termijn ook semi en lagere overheden de schoonmaakwerkzaamheden zelf zullen gaan doen. Dit gaat ten koste van werkgelegenheid in de sector en zal ook leiden tot het faillissement van schoonmaakbedrijven.
Werk met toekomstperspectief
In de schoonmaak is iedereen welkom. Ook mensen die laag opgeleid zijn, weinig werkervaring hebben of minder goed Nederlands spreken. De branche helpt hen zich verder te ontwikkelen. Met succes hebben veel schoonmakers een vakopleiding gevolgd of indien nodig een cursus Nederlandse taal. Dit laatste is belangrijk om instructies beter te begrijpen, bij het bespreken van zaken op het werk, voor veilig werken en om de klant beter te kunnen begrijpen. Ook in de privésfeer stimuleert het de integratie in de Nederlandse samenleving. Afgelopen jaar hebben ca. 1.000 schoonmakers een dergelijke cursus gevolgd. Verder is het steeds meer mogelijk om door te groeien naar uitdagend specialistisch en leidinggevend werk.
Goed werk met faire arbeidsvoorwaarden
In de schoonmaak is het goed werken. Aangezien in de branche de mens centraal staat, wordt veel aandacht besteed aan goede en gezonde arbeidsvoorwaarden. Vergeleken met andere sectoren waar mensen veel parttime werken met een vergelijkbaar opleidingsniveau, biedt de schoonmaak gunstige arbeidsvoorwaarden.
Relatief hoog uurloon
Het niveau van het uurloon ligt relatief hoog. Het uurloon komt neer op 120% van het wettelijke minimumloon. Werknemers krijgen aan het eind van het jaar een eindejaarsuitkering (1,6%) en bouwen pensioen op in een eigen bedrijfstakpensioenfonds. Ondanks de crisisjaren, krapte in de markt en druk op de marges heeft in de schoonmaakbranche vanaf 2010 een loonsverhoging plaatsgevonden van zo’n 6,75%.
100% doorbetaling na 8 uur verzuim
In de schoonmaakbranche betalen werkgevers schoonmakers bij ziekte de eerste 8 uur geen loon door. Daar staat tegenover dat de schoonmakers daarna, in de meeste gevallen, gedurende 2 jaar 100% worden doorbetaald. Dat is in veel andere branches niet het geval.
Eindejaarsuitkering als reiskostenvergoeding
Het vergoeden van reiskosten kent veel praktische en organisatorische bezwaren en is administratief een enorme uitdaging. Daarom is gekozen om dit te vergoeden in de vorm van een eindejaarsuitkering.
Zekerheid bij contractwisseling
Schoonmaakwerk is grotendeels uitbesteed werk. Er vinden geregeld contractwisselingen plaats. Met het oog op werkzekerheid voor medewerkers zijn in de Schoonmaak-CAO afspraken gemaakt over de overdracht van medewerkers bij het wisselen van contracten.
Schoonmaakbranche: opstap naar de arbeidsmarkt
In de schoonmaakbranche stromen relatief veel mensen in vanuit een thuiszitsituatie. Vaak hebben zij al langer geen reguliere baan, waardoor de intrede of herintrede in de arbeidsmarkt lastig kan zijn. Bij de schoonmaak is de drempel om in te stappen laag. Aan de uitstroomkant gaan veel minder mensen (terug) naar de thuissituatie. Iets minder dan de helft stroomt uit naar andere sectoren. Vooral naar de zorg en de uitzendbranche.
