John Tabbers (johntabbers@upcmail.nl) is onafhankelijk aanbestedingsadviseur en columnist van Clean Totaal.
Op 25 mei 2011 hebben vertegenwoordigers van vechtende partijen in Schoonmaakland voor het publieke altaar en ten overstaan van voorganger Henk Kamp plechtig het voornemen geuit hun leven te beteren en in harmonie te gaan samenleven. Een ontroerend tafereel waarbij ik mijn ogen niet droog kon houden.
De plechtigheid werd ondersteund met een lied- en tekstboekje getiteld “Code Verantwoordelijk Marktgedrag in de schoonmaak- en glazenwassersbranche”. Voor zover hieruit gezongen en geciteerd werd, heb ik kennis kunnen nemen van zoetgevooisde bewoordingen waarin visies en intenties verwoord waren. Een indrukwekkend geheel. Jammer alleen dat in mijn en ieders boekje de bijlage ontbrak getiteld “Praktische uitwerkingen en concrete stappen”.
Op de terugreis heb ik zitten mijmeren over de inhoud van deze bijlage. Wat zou er in gestaan kunnen hebben? Als ik het zelf zou moeten invullen, zou ik aansluiting zoeken bij de operationele aanbestedings- en uitvoeringscyclus en nader ingaan op onder meer de volgende aspecten:
- Het verstrekken van ter zake doende én volledige informatie met betrekking tot de schoon te maken objecten, het gangbare gebruik en de hiermee samenhangende graad van vervuiling.
- Het zoveel mogelijk toepassen van absolute scoremodellen in plaats van relatieve scoremodellen.
- Het introduceren van bestekteksten en scoremodellen verwoord en toegelicht in Jip en Janneke-taal.
- Het bevorderen van openbaarheid van aanbestedingen door het uitbannen van getrapte, niet-openbare aanbestedingen.
- Het uitbannen van wurgclausules in raamovereenkomsten en contracten.
- Het bevorderen van deelname door kleinere schoonmaakbedrijven door het verfijnen van de perceelstructurering en het voorkomen van object- en aanbestedingsclustering.
- Het vervangen van de ‘wachtkamerclausule’ door een ‘wachtkamer-optie’ –als een separaat perceel-.
- Het expliciet opnemen in bestek en contracten van overleg- en escalatieprocedures.
- Het voorschrijven van periodieke beoordelings- en rapportagemethodieken, op objectnivo en met grote frekwentie, uitgevoerd door ‘conciërges of facilitair medewerkers’ waarbij de rapportages real-time toegankelijk zijn zowel voor opdrachtgever als opdrachtnemer.
- Het verschuiven van focus op boetes naar een focus op deling van doelmatigheidsresultaten.
- Het zorg dragen voor het in stand houden van de overeengekomen winstmarge voor de schoonmaakondernemer, door toepassing van een houtsnijdende methodiek van tariefaanpassing.
- Het introduceren van flexibiliteit van uren-inzet, binnen een overeengekomen bandbreedte.
- Het overeenkomen van een methodiek om deze ureninzet-bandbreedte aan te passen wanneer gevraagde kwaliteit en realiseerbare kwaliteit op gespannen voet dreigen te komen.
- Het geanonimiseerd publiceren –na gunning- van geoffreerde tarieven per aanbesteding en perceel, op basis van gewogen m2’s, teneinde een objectieve grondslag te hebben voor publiek debat over kwaliteit, prijsstelling en beïnvloeding van brancheklimaat.
- Het bevorderen van het tot stand komen van een toetsingskader ter beoordeling van aanbestedingsbestekken en met name die bestekken waarachter toonaangevende intermediairs en/of opdrachtgevers schuil gaan.
- Het instellen van een stichting Aanbestedingsinstituut Schoonmaak- en Glazenwassersbranche die tot doel heeft te waken over de toepassing van de Code maar met name om te signaleren en te oordelen over de concrete uitwerkingen van de Code met betrekking tot –onder meer- de hierboven genoemde aspecten.
Thuisgekomen las ik in het tekstboekje met betrekking tot ‘Implementatie en naleving van de Code’:
“Ter bevordering van een juiste toepassing van de Code monitort de Commissie op basis van een zelfverklaring de naleving van de Code. Signalen die de commissie actief en passief bereiken over het niet naleven van de code worden besproken met betreffende partij.”
Dit soort ‘zelfverklaringen’ zijn weinig indrukwekkend. Ik hoop dan ook maar dat de Commissie de ontbrekende Bijlage snel terugvindt en dat ‘de betrokken partijen’ betrokken zullen blijven nadat zij van deze bijlage kennis genomen hebben.
Maar misschien ben ik te somber en zeggen wij over vijf jaar: “Op 25 mei 2011 begon in Schoonmaakland de victorie!”.
Lees ook:
Tekst Code Verantwoord Marktgedrag Schoonmaak- en Glazenwassersbranche
Artikel: Code vraagt verantwoordelijkheid over de knip heen
Reacties uit de markt op de Code
